Khiếu nại của “người tố giác” là nguồn cơn dẫn tới cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump, vạch ra sự liên đới của nhiều quan chức của Mỹ và Ukraine.
Dưới đây là một số “diễn viên chính” trong ma trận chính trị này:
Tổng thống Mỹ Donald Trump
Trong cuộc điện đàm hồi tháng 7, ông Trump yêu cầu người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky điều tra đối thủ tới từ đảng Dân chủ Joe Biden và con trai ông này. Vài ngày trước đó, ông trì hoãn khoản viện trợ quân sự 400 triệu USD cho Ukraine.
“Người tố giác” đệ đơn khiếu nại về nội dung cuộc trò chuyện, cáo buộc Tổng thống Mỹ lạm quyền để một thế lực nước ngoài can thiệp bầu cử Mỹ vì lợi ích của mình.
Volodymyr Zelensky
Tổng thống Volodymyr Zelensky chịu không ít những chỉ trích sau khi nội dung cuộc điện đàm với ông Trump bị công bố. Theo các nhà phân tích, nội dung cuộc điện đàm cho thấy sự thiếu hụt kinh nghiệm và yếu đuối của cựu danh hài nổi tiếng của Ukraine khi đối đầu với một cường quốc.
Một số nghị sỹ đối lập Ukraine chỉ trích ông Zelensky vì hùa theo Tổng thống Trump chê bai đồng minh quan trọng của Kiev là Đức.
Trong tuyên bố mới đây, nhà lãnh đạo Ukraine khẳng định không ai có thể ra lệnh cho ông làm bất cứ điều gì, nói thêm rằng Nhà Trắng đã “sai” khi công bố bản bóc băng cuộc điện đàm.
Joe Biden và con trai
Cựu Phó Tổng thống Joe Biden được coi là ứng cử viên hàng đầu cho đề cử của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020.
Hunter Biden, 49 tuổi, con trai ông Biden. Hunter gia nhập hội đồng quản trị của Burisma Group, một công ty tư nhân có hợp đồng khai khí đốt tự nhiên ở Ukrain vào tháng 5/2014. Thời điểm này, ông Biden vẫn đang là Phó Tổng thống. Hunter rời công ty vào tháng 4/2019.
Một cựu quan chức Ukraine cho biết ông Joe Biden, khi còn đương chức từng đe dọa cắt viện trợ dành cho Ukraine trừ phi nước này trấn áp nạn tham nhũng. Không lâu sau đó Burisma bị xóa tên khỏi danh sách điều tra tham nhũng của Kiev.
Tuy nhiên, cơ quan điều tra chống tham nhũng Ukraine mới đây khẳng định cuộc điều tra của họ với Burisma là về những hoạt động diễn ra trước khi con trai cựu phó tổng thống Mỹ tới làm việc.
Viokor Shokin
Ông Biden được cho là từng gây áp lực buộc Ukraine phải loại bỏ công tố viên hàng đầu của Ukraine, ông Viktor Shokin với cáo buộc ông này cản đường cải cách cũng như không đủ cứng rắn với tham nhũng.
Tuy nhiên, ông Trump tin rằng ông Biden gây áp lực buộc chính phủ Ukraine sa thải ông Shokin vì ông này đang điều tra Burisma. Tuy nhiên, các vụ điều tra về Burisma chưa được kích hoạt vào thời điểm đó.
Yuri Lutsenko
Yuri Lutsenko là cựu quan chức thực thi pháp luật hàng đầu của Ukraine, người tiếp quản vị trí của ông Shokin bị sa thải.
Gần đây, ông nhắc lại nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm gây áp lực buộc ông phải điều tra gia đình ông Biden. Trong một cuộc phỏng vấn ở Kiev với Thời báo Los Angeles, Lutsenko nói rằng ông từng khẳng định với luật sư cá nhân Rudy Giuliani của ông Trump rằng không có bằng chứng nào cho thấy ông Biden hay con trai ông vi phạm luật pháp Ukraine.
Rudolph Giuliani
Rudolph Giuliani luật sư cá nhân của ông Trump và là trung tâm của nỗ lực thúc ép Ukraine thực hiện một cuộc điều tra về ông Biden.
Tên ông được nhắc đến nhiều lần trong báo cáo của người tố cáo. Trong những tuần gần đây, ông thừa nhận cố gắng thu thập thông tin ở Ukraine gây tổn hại với đảng Dân chủ, điều sẽ giúp ích Tổng thống về mặt chính trị.
3 Ủy ban của Hạ viện cho biết họ đã ra trát đói triệu tập Giuliani để lập hồ sơ về các giao dịch của ông với Ukraine thay mặt ông Trump.
Mike Pompeo
Cuối tuần trước, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện gửi trát triệu tập với Ngoại trưởng Mike Pompeo sau khi có tin ông là một trong số các quan chức chính quyền được nghe cuộc gọi hồi tháng 7.
Ông Pompeo cũng đang là tâm điểm của nghi vấn Bộ Ngoại giao Mỹ tạo điều kiện để ông Giuliani liên hệ với Andriy Yermak, trợ lý của Tổng thống Zelensky.
Nancy Pelosi
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi là người tuyên bố mở cuộc điều tra luận tội chính thức đối với ông Trump. Cuộc điều tra sẽ tập trung vào việc liệu ông Trump có lạm dụng quyền lực tổng thống để tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính phủ nước ngoài nhằm làm suy yếu ông Biden và giúp ông tái đắc hay không.
“Người tố giác”
“Người tố giác” là nguồn tin gây nên quả bom chính trị khuấy động chính trường Mỹ những ngày qua. Danh tính của người này chưa được tiết lộ. Nhưng New York Times cho biết người này là quan chức của CIA, từng làm việc tại Nhà Trắng và đã rút khỏi Tòa Bạch Ốc sau khi đưa ra tố cáo.
Hôm 12/9, người này đệ đơn khiếu nại tố giác Tổng thống Trump lạm quyền trong cuộc trò chuyện với người đồng cấp Ukraine.
Đảng Dân chủ từ khiếu nại này mới quyết định mở cuộc điều tra luận tội.
(Nguồn: Straits Times)
