Nước Mỹ sau cuộc bầu cử Tổng thống ngày 3/11/2020 trở lên hỗn loạn và chia rẽ sâu sắc giữa 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa do Tổng thống đương nhiệm Donald Trump chi phối. Đảng Dân chủ đã thắng cuộc, ông Biden đã trúng cử Tổng thống thứ 46 nước Mỹ. Nhưng kết quả này ông Trump và đảng Cộng hòa không chấp nhận vì cho rằng có gian lận nghiêm trọng trong bỏ phiếu với những luận điểm nêu ra như nhiều phiếu bị đánh tráo từ bầu cho ông Trump sang ông Biden, hàng ngàn người chết vẫn có tên trong danh sách bỏ phiếu, rồi gian lận trong kiểm đếm, phần mềm sử dụng kiểm phiếu được mua của Trung Quốc để phục vụ đảng Dân chủ thắng cử, kể cả lý do hệ thống bị Nga, Trung Quốc, Iran tấn công làm sai lệch kết quả phiếu bầu có lợi cho ông Biden. Những tin này được liên tục phát trên Twitter của Tổng thống Trump, nhưng ông Trump không đưa ra được những bằng chứng cụ thể.
Không chỉ có vậy, ông Trump đã liên tục mở các đợt tấn công để lật thế cờ. Các luật sư của ông Trump đưa ra những luận cứ gian lận ở các bang, yêu cầu không công nhận kết quả phiếu bầu. Nhiều thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa ủng hộ ông Trump mạnh mẽ, đã lên tiếng bác bỏ kết quả kiểm phiếu, không công nhận ông Biden trúng cử, đòi kiểm phiếu lại ở một số bang để tìm chứng cứ gian lận, bác bỏ kết quả phiếu bầu của ông Biden.
Ông Trump và các trợ lý chỉ đạo, gây áp lực trì hoãn chuyển giao chính quyền cho ông Biden, ngăn cản không cho ông Biden tiếp xúc các thông tin tình báo. Ông Trump cùng với các luật sư của ông gửi đơn kiện tới Tối cao Pháp viện một số bang và liên bang để các cơ quan này ra phán quyết có lợi cho Trump nhưng không được chấp nhận, thậm chí Tổng thống Trump đã gọi điện gây áp lực cho Thống đốc bang Georgia Brian Kemp, nghị sỹ đảng Cộng hòa, không chấp nhận kết quả phải kiểm lại phiếu bầu và đã bị phản ứng gay gắt từ Thống đốc. Trong trang Twitter cá nhân, ông Trump liên tục phát đi các thông tin về những vụ bê bối tham nhũng của các chính trị gia Mỹ có nhiều phi vụ làm ăn với Trung Quốc, với Nga, Ucraina đầy mờ ám trong đó ông chỉ thẳng tên ông Biden, Obama và vợ chồng ông Clinton. Ông cho rằng chính những nhân vật này có mưu đồ lật đổ ông ngay từ khi ông trúng cử Tổng thống năm 2016 và cho đến nay, ông lên tiếng đòi phải truy tố những vị chính trị gia này.
Ông Trump đã cách chức nhiều quan chức trong Nhà Trắng, kể cả những nhân vật rất thân cận với ông chỉ vì không ủng hộ hoặc ra mặt phản đối những gì ông đang làm để gạt bỏ kết quả bỏ phiếu ngày 3/11, bổ nhiệm các nhân vật mới nắm giữ các bộ quan trọng như Cố vấn An ninh, Bộ trưởng Quốc phòng đồng thời ông Trump đã ân xá cho một số người trong đó có nhân vật đã là Giám đốc Cơ quan tình báo Quân đội để xây dựng phe cánh, chuẩn bị lật lại thế cờ.
Ông Trump sử dụng Twitter cổ vũ cho 74 triệu cử tri đã bầu cho ông và hướng dẫn, khuyến khích họ tổ chức các cuộc biểu tình ở một số bang, phản đối kết quả bầu cử, gây ra nhiều cuộc tuần hành trên đường phố khiến bầu không khí rất căng thẳng trên toàn nước Mỹ.
Ông Trump cũng yêu cầu Phó Tổng thống Pence phủ quyết kết quả bỏ phiếu của đại cử tri ở cuộc họp Quốc hội để ủng hộ ông. Tuy nhiên ông Pence đã tuyên bố thực hiện đúng Hiến pháp nước Mỹ và đảm bảo nền dân chủ của người dân Mỹ.
Tình hình nước Mỹ rất căng thẳng trước ngày 6/1. Nhiều cử tri ở Washington và nhiều bang ủng hộ ông Trump đã kéo về Washington để biểu tình gây áp lực với Quốc hội với số lượng được ước tính hàng trăm ngàn người. Lực lượng cảnh sát ở Washington đã được tăng cường. Hàng ngàn Vệ binh cũng được điều tới để đối phó với tình hình mà các giới chức cho rằng sẽ xảy ra cuộc bạo loạn lớn. Trước tình hình căng thẳng có thể xảy ra biến động vào ngày 6/1/2021, 10 cựu Bộ trưởng Quốc phòng kêu gọi quân đội Hoa Kỳ phải bình tĩnh, không bị lôi kéo vào mưu đồ chính trị của ông Trump. Giới truyền thông Mỹ liên tục đưa ra cảnh báo về những điều tồi tệ sẽ xảy ra ở Washington.
Ngày 5/1/2021, hàng chục ngàn người đã kéo về Washington tuần hành trên đường phố, mang cờ, biểu ngữ ủng hộ ông Trump. Đã có nhiều cuộc đụng độ trong đám đông giữa những người ủng hộ ông Trump với những người ủng hộ ông Biden cũng như có đụng độ với cảnh sát. Số người này càng được khích lệ khi ông Trump trên Twitter cổ vũ hành động của họ. Cảnh sát Mỹ phát hiện các nhóm tội phạm trong đó có nhóm mang cờ của các tổ chức phân biệt chủng tộc giống người biểu tình diễu hành.
Trong thời điểm này, nước Mỹ đang phải đương đầu với bệnh dịch Covid biến thể mới. Hàng ngày có tới hành trăm ngàn người nhiễm bệnh, số người chết vẫn ở mức cao mỗi ngày. Chính phủ không đưa ra được biện pháp ngăn chặn, nền kinh tế vẫn rơi vào khó khăn trầm trọng, hàng chục triệu người không có việc làm phải nhận tiền trợ cấp ít ỏi và hàng ngày phải đến các điểm từ thiện xếp hàng xin phần ăn. Trong khi đó, nỗ lực của Quốc hội đưa ra các gói tài chính để hỗ trợ xã hội hoặc củng cố quốc phòng đều bị Tổng thống Trump bác bỏ.
Nhìn tổng quát nước Mỹ sau ngày 3/11/2020 đắm chìm vào xung đột chính trị, chia rẽ đảng phái, xung đột xã hội rất nghiêm trọng, nguy cơ của cuộc chuyển giao giữa bên thắng cử là đảng Dân chủ và ông Biden với bên thua cử là đảng Cộng hòa và ông Trump có thể bị đổ vỡ vào phút chót.
Cho đến đầu tháng 1/2021, Tổng thống Trump và những người thân cận với ông dồn mọi nỗ lực để lật thế cờ ở Quốc hội, nơi họp kiểm phiếu đại cử tri do người thân cận của ông Trump là phó Tổng thống Pence chủ trì vào ngày 6/1/2021. Đây là thời khắc cực kỳ quan trọng, có tính chất quyết định đối với ông Trump.
Để đoạt được bước quyết định này, trước đó nhiều thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa đã lên tiếng ủng hộ ông Trump không công nhận kết quả bỏ phiếu, trong đó có 12 thượng nghị sỹ tuyên bố sẽ có hành động phản đối ông Biden ở Quốc hội.
Suốt đêm 5/1, sáng 6/1/2021, Tổng thống Trump đã xuất hiện trước dòng người biểu tình ở Washington. Ông cổ vũ họ tiến đến bao vây nhà Quốc hội. Trong lúc Quốc hội đang tiến hành kiểm phiếu đại cử tri, những người biểu tình đã lật đổ tường rào, tấn công vào Quốc hội ngay sau đó, họ chiếm phòng họp của Thượng viện và Hạ viện, đập phá hò hét. Phó Tổng thống Pence và các nghị sỹ Quốc hội của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã được lực lượng an ninh đưa ra khỏi phòng họp trước khi những người biểu tình tấn công vào phòng họp. Lực lượng cảnh sát an ninh bảo vệ Quốc hội đã ngăn chặn rất quyết liệt với những kẻ quá khích để thiết lập trật tự. Nhiều người đã bị cảnh sát bắt giữ, cuộc chiếm giữ phòng họp của Quốc hội đã bị đẩy lùi, đã có người chết và thương vong, thuộc cả lực lượng cảnh sát và người biểu tình.
Ngay sau cuộc hỗn loạn này, các Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa và Dân chủ, Chủ tịch Hạ viện, Tthượng viện Hoa Kỳ đã ra lời kêu gọi những người phản kháng dừng ngay các cuộc biểu tình hỗn loạn. Trong khi Tổng thống Trump lại gọi họ là những người yêu nước, kêu gọi họ về nhà và sẽ trừng trị những kẻ có hành động bạo lực, phá hoại.
Phải đến chiều tối 6/1/2021, trật tự ở xung quanh nhà Quốc hội mới được thiết lập lại. Quốc hội Hoa Kỳ đã làm việc suốt đêm để kiểm phiếu. Kết quả được công bố ngay sáng 7/1/2021: ông Biden đã trúng cử Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ.
Đảng Dân chủ và ông Biden đã giành chiến thắng Đảng Cộng hòa và ông Trump, nhưng nước Mỹ đã phải trả giá đắt về chính trị, hành động bạo lực, phá đám để lật lại thế cờ tại trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ là sự việc chưa từng xảy ra ở nước Mỹ vốn vẫn được coi là mẫu mực về nền dân chủ. Sự việc này đã đánh động toàn nước Mỹ đặc biệt là những thượng nghị sỹ được toàn thể cử tri Mỹ bầu. Họ được tận mắt chứng kiến trực tiếp các hoạt động bạo lực tấn công Quốc hội, họ phải chạy trốn trong phút chốc để đảm bảo an toàn. Điều này đã thức tỉnh họ, thức tỉnh giới chính trị của hai đảng của Hoa Kỳ nhận rõ được những tính toán trong bước đi và tính chất nguy hiểm nhằm lật lại thế cờ để nắm quyền trở lại của ông Trump. Trong một thời khắc lịch sử Trump đã hành động một cách liều lĩnh để rồi tự phơi bày bản chất và âm mưu, nhưng đã bị thất bại ở trận chiến cuối cùng khi tấn công vào tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ. Sự kiện này khiến cho ông Trump chuyển từ thế chủ động và được nhiều thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa và cử tri Mỹ ủng hộ sang tình thế bị cô lập, bị lên án ngày càng gia tăng ở nước Mỹ. Trump chỉ còn có thể làm một việc bàn giao Nhà Trắng cho ông Biden một cách hòa bình, trong bối cảnh những người thân cận phần lớn đã bỏ ông ra đi trước khi cuộc bàn giao diễn ra.
Sau sự kiện 6/1, nền chính trị nước Mỹ đã xuất hiện sự thống nhất giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ là cần hạn chế quyền lực và loại bỏ ông Trump.
Trong giới chính trị những người ủng hộ ông Trump nay đã đối kháng với Trump, trong đó có các thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa kể cả Tổng thống Bush. Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ trong đó có Tổng thống Clinton và Obama lên án mạnh mẽ và cáo buộc ông Trump đứng sau cuộc bạo động trong Quốc hội Hoa Kỳ. Đã có sự nhân nhượng giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa để cùng sớm đưa ra quyết định công nhận ông Biden trúng cử Tổng thống.
Giới tư bản và những người trong hiệp hội sản xuất hàng hóa của Mỹ đã lên tiếng chỉ trích rất mạnh mẽ gay gắt ông Trump, họ cũng ký đơn yêu cầu Quốc hội phế truất ông Trump ngay tức khắc khỏi ghế Tổng thống Mỹ.
Giới truyền thông đã không ủng hộ ông Trump từ khi ông làm Tổng thống và trong suốt 4 năm cầm quyền sau đó, họ luôn đối đầu với ông Trump. Sau vụ tấn công vào Quốc hội của những người biểu tình, các hãng truyền thông đều lên án và quy trách nhiệm cho ông Trump đứng sau, gán cho ông Trump nhiều âm mưu kể cả việc thiết quân luật. Nghiêm trọng hơn, hãng Twitter và Facebook đều đã thông báo khóa vĩnh viễn tài khoản của ông Trump. Đây là điều rất bất lợi vì ông Trump không còn điều kiện đưa ra những quan điểm của mình tới 74 triệu cử tri Mỹ và gần 88 triệu người đọc tin của ông. Ông Trump đã bị cắt đứt mối liên hệ với công chúng Mỹ nơi lâu nay ông vẫn sử dụng để hỗ trợ cho hoạt động của mình.
Nỗi đau nữa với ông Trump là quân đội, lực lượng vốn là chỗ dựa của ông trong 4 năm cầm quyền, nhưng bước vào cuộc tranh cử năm 2020, nhiều Bộ trưởng Quốc phòng đã rời xa ông, người thì bị ông cách chức, người thì từ chức. Đặc biệt khi sự kiện biểu tình diễn ra ở nhà Quốc Hội Mỹ, đã có 10 cựu Bộ trưởng Quốc phòng ký tên lên án và chống Tổng thống Trump, yêu cầu quân đội không tham gia chính trị. Tham mưu trưởng liên quân đã đề nghị bà Alosi chủ tịch hạ viện phải ngăn chặn không để ông Trump có những bước đi liều lĩnh. Họ lo ngại ông Trump sẽ sử dụng quyền Tổng thống để ra quyết định có hại cho nước Mỹ, kể cả việc kích hoạt chiến dịch vũ khí hạt nhân trong những ngày cuối cùng ở Nhà Trắng.
Hạ viện Hoa Kỳ có thể sẽ sớm ra nghị quyết để gửi tới Thượng viện kích hoạt Tu chính án 25 Hiến pháp Hoa Kỳ phế truất Trump khỏi ghế Tổng thống Hoa Kỳ để giao quyền cho phó Tổng thống Pence điều hành Nhà Trắng trong những ngày cuối cùng trước khi ông Biden nhận chức Tổng thống vào ngày 20/1/2021. Điều đó sẽ đảm bảo an toàn cho nước Mỹ, các thượng nghị sỹ thuộc đảng Cộng hòa ở Thượng viện đã bắn tín hiệu nếu nhận được văn bản kiến nghị như trên họ sẽ thông qua ngay. Nhưng ông Pence cho rằng điều này chỉ khoét sâu mâu thuẫn nước Mỹ. Nếu không phế truất được ông Trump khỏi ghế Tổng thống, Quốc hội Mỹ sẽ kích hoạt các chứng cứ để luận tội ông trước Quốc hội lần thứ hai. Tuy nhiên, những người thuộc Đảng Dân chủ trong Quốc hội Mỹ vấp phải sự phản ứng của nhiều đảng viên Cộng hoà và một số thượng nghị sĩ của đảng này, nên chưa thể ngã ngũ việc luận tội ông Trump vào phút chót trước khi ông rời Nhà Trắng. Hạ viện Mỹ đã ra Nghị quyết gửi lên Thượng viện đòi truy tố ông Trump về tội kích động bạo loạn, phá hoại tượng đài của nền dân chủ Mỹ. Tất cả những gì đảng Dân chủ Mỹ tấn công ông Trump sau sự kiện ngày 6/1/2021 trước mắt để ngăn chặn những quyết định “hồ đồ” của ông nhưng mục tiêu chính là triệt hạ ông Trump, không để ông tranh cử Tổng thống vào năm 2024.
Những gì đang diễn ra cho thấy Trump đang mất dần ảnh hưởng, đặc biệt là ông không còn sử dụng được Twitter, mất đi một sức mạnh đối với sự ủng hộ của trên 74 triệu cử tri Mỹ đã bầu cho ông, và chắc chắn đội ngũ này sẽ bị phân hóa những năm sau.
Có một điều dễ nhận thấy, sự mâu thuẫn chia rẽ giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đã không còn căng thẳng những ngày cuối cùng dưới thời Tổng thống Trump. Đảng Cộng hoà đã chấp nhận thắng cử của ông Biden và tỏ thiện chí sự hàn gắn để cùng nhau bảo vệ nền dân chủ của nước Mỹ, đưa nước Mỹ trở lại với những giá trị truyền thống. Đây là điều bất ngờ và là mong muốn của chính trị Mỹ cho thấy viễn cảnh chính trị nước Mỹ trong 4 năm tới, nội bộ nước Mỹ sẽ ổn hơn, đỡ chống nhau hơn. Với Biden, một chính trị gia có nhiều kinh nghiệm, chắc chắn ông ta sẽ nắm bắt ngay thời cơ này để hai đảng bắt tay với nhau, giải quyết được những bất hòa, tạo ra sự đồng thuận phục hồi nước Mỹ. Trước mắt là giải quyết hai vấn đề lớn nhất nước Mỹ đang đối mặt là ngăn chặn nạn dịch Covid 19 và phục hồi nền kinh tế Mỹ, góp phần giải quyết việc làm cho người dân Mỹ đang có tỉ lệ thất nghiệp nghiêm trọng do Covid.
Tuy nhiên tình hình nước Mỹ vẫn rất phức tạp và căng thẳng, phải đến sau ngày 20/1/2021 khi ông Biden nhận chức Tổng thống thì mới có thể biết được những gì xẩy ra và mới nhận biết được chính sách của nước Mỹ dưới thời ông Biden. Ông Trump đã thua, nhưng những gì ông để lại sau 4 năm cầm quyền ảnh hưởng sâu sắc nền chính trị và người dân Mỹ. Người ta nói rằng Trump xuất hiện như là luồng gió mới đưa đến nước Mỹ và thế giới. Trump thất bại là do Trump tự tạo ra, nhưng chủ nghĩa Trump vẫn tồn tại ở nước Mỹ và trong nhiều người dân Mỹ.
