Việt Nam – Trung Quốc là hai quốc gia có mối quan hệ đặc biệt, vừa là hai nước láng giềng, vừa chia sẻ chung ý thực hệ Chủ nghĩa Xã hội. Vì thế, các chuyến thăm viếng cấp cao đã diễn ra thường xuyên. Đây là chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ tư của ông Tập Cận Bình đến Việt Nam trên cương vị Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc, diễn ra chưa đầy một năm sau chuyến thăm cấp nhà nước đến Trung Quốc của Tổng Bí thư Tô Lâm. Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Tập Cận Bình là lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc thăm Việt Nam nhiều nhất trong lịch sử và đây cũng là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông trong năm 2025. Điều đó thể hiện sự coi trọng và ưu tiên hàng đầu của Đảng, nhà nước Trung Quốc và cá nhân ông Tập đối với Việt Nam và quan hệ Việt – Trung. Việt Nam cũng đã dành cho Chủ tịch, Tổng Bí thư Trung Quốc nghi thức đón tiếp cao nhất dành cho một nguyên thủ quốc gia. Đích thân Chủ tịch nước Lương Cường đã ra tận sân bay đón Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiễn Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình tại sân bay, thể hiện sự trọng thị chưa từng thấy dành cho nhà lãnh đạo quốc gia láng giềng. Trong các buổi làm việc với các nhà lãnh đạo cao nhất của Việt Nam, Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình thể hiện sự gần gũi, vui vẻ, chân thành, tạo ra bầu không khí hữu nghị thắm thiết, củng cố niềm tin giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước Việt – Trung.
Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình sang Việt Nam lần này diễn ra trong bối cảnh quốc tế biến động sâu sắc với chính sách thuế mới của Mỹ đang tái định hình trật tự thế giới theo hướng đa cực hơn, các cấu trúc và quy tắc thương mại cũ đang bị phá vỡ. Vì vậy, trước chuyến đi, Chủ tịch Tập Cận Bình đã có bài viết quan trọng đăng tải trên báo chí Trung Quốc, nhấn mạnh sự tin cậy chính trị sâu sắc giữa hai quốc gia sẽ ngày càng có ý nghĩa chiến lược, để cùng nhau xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai Trung Việt đem tới ổn định và phồn vinh cho khu vực và thế giới.
Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi chậm, hợp tác chuỗi sản xuất và cung ứng giữa Trung Quốc và Việt Nam ngày càng mật thiết. Trung Quốc hơn 20 năm liên tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 vượt 260 tỷ USD. Việt Nam tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất trong ASEAN, đối tác thương mại lớn thứ tư của Trung Quốc trên thế giới. Ngày càng nhiều nông sản chất lượng cao của Việt Nam được đến với Trung Quốc. Kết nối đường sắt và xây dựng cửa khẩu thông minh được thúc đẩy nhịp nhàng. Các dự án năng lượng sạch như năng lượng mặt trời và điện rác đã bảo đảm cho việc cung ứng điện của Việt Nam. Đường sắt đô thị số 2 tuyến Cát Linh – Hà Đông, Hà Nội do doanh nghiệp Trung Quốc xây dựng đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của người dân thành phố. Năm 2024, lượng du khách Trung Quốc đến Việt Nam du lịch đạt hơn 3,7 triệu lượt người, khu hợp tác du lịch xuyên biên giới thác Bản Giốc – Đức Thiên chính thức vận hành, nhiều tuyến du lịch ô tô tự lái xuyên biên giới được khai thông, giúp hoạt động “du lịch hai nước trong một ngày” trở thành hiện thực. Liên kết văn hoá giữa hai nước cũng rất chặt chẽ. Phim ảnh, trò chơi điện tử Trung Quốc nhận được quan tâm rộng rãi của thanh niên Việt Nam, giúp “phong trào học tiếng Trung” ở Việt Nam ngày càng sôi động. Nhiều ca khúc Việt Nam đứng đầu tìm kiếm trên không gian mạng Trung Quốc, các món ăn Việt Nam thu hút nhiều người dân Trung Quốc thưởng thức. Ông Tập Cận Bình nhấn mạnh điểm quan trọng: “Trung – Việt cùng nhau hợp tác, phát triển là minh chứng sinh động về ý nghĩa của đoàn kết hợp tác giữa các quốc gia ở Nam bán cầu”.
Trong chuyến thăm cấp nhà nước của ông Tập Cận Bình đến Việt Nam hồi tháng 12/2023, hai nước đã nâng tầm quan hệ Đối tác hợp tác Chiến lược Toàn diện, đề xuất thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai có ý nghĩa chiến lược. Chuyến thăm lần này của Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình có ý nghĩa lớn ở chỗ thúc đẩy những phương hướng đã đề ra đi vào thực chất hơn, sâu sắc hơn.
Sự thực chất này đã được thể hiện qua tất cả các cuộc gặp gỡ và tiếp xúc của Chủ tịch Trung Quốc với các nhà lãnh đạo cao nhất của Việt Nam. Trong cuộc gặp giữa Tổng Bí thư Tô Lâm với Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình, hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác thực chất trên các lĩnh vực, trong đó Việt – Trung sẽ thành lập Ủy ban hợp tác đường sắt giữa hai chính phủ để thúc đẩy hợp tác đường sắt. Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị hai bên thúc đẩy hợp tác chuyển đổi số, đưa khoa học công nghệ trở thành “điểm sáng” mới trong quan hệ Việt Trung. Đặc biệt, ông nhấn mạnh cần tăng cường hợp tác trong lĩnh vực công nghệ then chốt, đầu tư chất lượng cao hơn, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng. Tổng Bí thư đề nghị hai bên chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, nỗ lực cao nhất trong triển khai để bảo đảm tiến độ dự án tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng.
Trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng mong muốn hai bên nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác thực chất, trong đó dành ưu tiên cao cho hợp tác đường sắt, nhất là về tín dụng, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, phấn đấu khởi công xây dựng tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng trong năm 2025 và tiếp theo là các tuyến đường sắt Đồng Đăng – Hà Nội, Móng Cái – Hạ Long – Hải Phòng. Thủ tướng cũng nêu mong muốn đẩy mạnh hợp tác phát triển lực lượng sản xuất mới, trọng tâm là khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, sớm có các dự án lớn mang tính biểu tượng của quan hệ hai nước tại Việt Nam.
Trong chuyến thăm này của Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Trung Quốc Tập Cận Bình, hai bên đã ký kết 45 văn kiện hợp tác với nội dung rất thực chất. Ông Tập Cận Bình khẳng định một lần nữa, Đảng, Chính phủ Trung Quốc kiên định ủng hộ Việt Nam đi con đường xã hội chủ nghĩa phù hợp với tình hình của Việt Nam, sẵn sàng cùng Việt Nam tập trung xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai giữa hai nước xoay quanh định hướng đã đề ra, đóng góp cho sự nghiệp tiến bộ của nhân loại. Ông Tập hoan nghênh các đề xuất của lãnh đạo Việt Nam, đề nghị hai bên kiên trì làm sâu sắc hơn tin cậy chiến lược, đi sâu trao đổi kinh nghiệm quản lý đất nước, thực hiện tốt hợp tác kết nối giữa Sáng kiến “Vành đai và Con đường” với Khuôn khổ “Hai hành lang, Một vành đai”. Ông cũng hoan nghênh ngày càng nhiều hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, khuyến khích càng nhiều doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam đầu tư, tăng cường hợp tác chuỗi sản xuất và chuỗi cung ứng, mở rộng hợp tác trong lĩnh vực công nghệ cao như 5G, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, chip bán dẫn, phát triển xanh, biến sáng tạo khoa học công nghệ thành sức sản xuất thực chất.
Trong cuộc gặp với Thủ tướng Việt Nam, nhà lãnh đạo Trung Quốc khẳng định lại hai nước phải nắm chắc cơ hội phát triển trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, tận dụng khoảng cách địa lý gần gũi để khai thác tiềm năng hợp tác kinh tế và phát triển các ngành nghề, đồng thời tích cực thúc đẩy cơ chế hợp tác đường sắt. Ông khẳng định ủng hộ doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường đầu tư chất lượng cao tại Việt Nam và đề nghị các bộ ngành hai bên triển khai các dự án hợp tác.
Bên cạnh các nỗ lực đưa quan hệ đi vào hợp tác thực chất, cũng cần nhắc tới điểm truyền thống quan trọng là Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc tiếp tục nhấn mạnh hai bên cần kiểm soát thỏa đáng bất đồng theo nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao, thúc đẩy hợp tác trên biển, cùng duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới. Hai bên nhất trí tìm kiếm các phương thức, biện pháp hiệu quả để giải quyết thỏa đáng bất đồng, thúc đẩy hợp tác phù hợp với tầm mức mới của quan hệ Việt – Trung trên cơ sở luật pháp quốc tế; tuân thủ nghiêm túc đồng thuận giữa ASEAN với Trung Quốc trong việc thực hiện DOC và thúc đẩy đạt được COC thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982. Từ quan điểm này, hai bên nhất trí tăng cường niềm tin chiến lược và đẩy mạnh cả hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Sự hợp tác giữa các tỉnh biên giới cũng sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa.
Những quan điểm này khẳng định lại luận điểm đã được Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh trong bài viết trước chuyến thăm rằng hợp tác đa phương chặt chẽ là con đường chấn hưng châu Á phồn vinh. Ông tuyên bố cần kiên định bảo vệ hệ thống quốc tế với Liên hợp quốc làm hạt nhân và trật tự quốc tế với luật pháp quốc tế làm nền tảng, thúc đẩy đa cực hóa thế giới bình đẳng và có trật tự, toàn cầu hóa kinh tế toàn diện và bao trùm, cùng với các nước Nam bán cầu bảo vệ lợi ích chung của các nước đang phát triển.
Cụ thể, Chủ tịch Tập Cận Bình viết: “Chiến tranh thương mại và chiến tranh thuế quan không có bên thắng, chủ nghĩa bảo hộ không có lối thoát. Cần kiên định bảo vệ hệ thống thương mại đa phương, giữ gìn bền vững sự ổn định của chuỗi sản xuất và chuỗi cung ứng toàn cầu, giữ gìn bền vững môi trường quốc tế cởi mở và hợp tác. Cần tăng cường phối hợp trong các cơ chế như Hợp tác Đông Á, Hợp tác Lan Thương – Mekong… để tạo thêm sự ổn định và năng lượng tích cực cho thế giới đầy biến động hiện nay”.
Từ góc nhìn đó về thế giới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc khẳng định: “Chúng ta sẽ làm sâu sắc toàn diện xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung – Việt có ý nghĩa chiến lược, đóng góp tích cực cho hòa bình ổn định và phát triển phồn vinh của châu Á và thế giới. Đứng trước khởi điểm lịch sử mới, Trung Quốc sẵn sàng cùng với Việt Nam kế thừa quá khứ, hướng tới tương lai, chung tay viết nên trang mới xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung – Việt, có những đóng góp mới và to lớn hơn nữa để thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai nhân loại”.
Chuyến thăm của Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình, các hợp tác thực chất đã đạt được và những luận điểm của ông minh chứng rõ ràng cho vị thế ngày càng tăng của Việt Nam trong quan hệ với các nước lớn. Trung Quốc đã xác định xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai với Việt Nam chính là đóng góp để xây dựng một trật tự mới dựa trên ý tưởng cộng đồng chia sẻ tương lai nhân loại. Trong một thế giới ngày một phức tạp và chia rẽ, mối quan hệ song phương bền chặt dựa trên cơ sở cùng chia sẻ tương lai như vậy là nền tảng của ổn định và phát triển của mỗi quốc gia, khu vực và quốc tế.
Qua chuyến thăm này, chúng ta vui mừng chứng kiến mối quan hệ hai bên ngày càng sâu sắc và thực chất trên thực tế. Tin tưởng mối quan hệ sẽ ngày càng chuyển mình mạnh mẽ, hiện thực hoá được mong muốn và kỳ vọng của lãnh đạo hai nước, tin tưởng cam kết của lãnh đạo cấp cao hai nước đi vào hiện thực trong đời sống của đất nước và nhân dân.■
