Từ khi cuộc chiến tranh Ukraine xảy ra, dòng khí đốt từ Nga sang Liên minh châu Âu bắt đầu gặp nhiều vấn đề. Tác động từ việc nguồn khí đốt Nga bị cắt giảm đối với kinh tế châu Âu là hoàn toàn có thể thấy rõ, nền kinh tế khu vực giờ đây đang bị đẩy tới bờ vực của cuộc suy thoái nghiêm trọng và kéo dài. Các ngành sản xuất công nghiệp của châu Âu đang hứng chịu những tổn hại to lớn mà giới phân tích cho rằng chúng sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng và lâu dài. Không giống như Mỹ, châu Âu dựa vào các ngành sản xuất và công nghiệp nặng cho tăng trưởng kinh tế trong những thập kỷ qua. Các ngành công nghiệp hóa chất, thép và ô tô đã đóng một tỷ trọng lớn cho nền kinh tế khu vực.

Trong cuộc khủng hoảng năng lượng mà châu Âu đang phải oằn mình chống lại hiện nay hầu như không có một doanh nghiệp nào trong lục địa tránh được những tác hại, từ ngành thép, nhôm, ô tô, kính, gốm và thậm chí cả những công ty sản xuất giấy vệ sinh. Một số ngành có mức tiêu thụ năng lượng rất lớn như luyện kim đang chứng kiến cảnh hàng loạt nhà máy và cơ sở sản xuất đóng cửa.

Các nhà phân tích và quản lý trong ngành này thậm chí còn lo ngại rằng những nhà máy này sẽ không bao giờ mở cửa trở lại, làm hàng ngàn người mất công ăn việc làm vĩnh viễn. Rõ ràng các tập đoàn sản xuất dùng nhiều năng lượng là đối tượng chịu trận hàng đầu của cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay. Trước khi chiến sự Ukraine nổ ra, giá điện trên toàn châu Âu vốn cũng đã tăng vọt do một loạt yếu tố bất lợi xuất hiện, đồng thời bao gồm khủng hoảng năng lượng, trục trặc tại các nhà máy điện hạt nhân ở Pháp. Sản lượng giảm mạnh trong bối cảnh thời tiết khô hạn chưa từng có trong mùa hè.

Rõ ràng, một sự suy thoái trong mùa đông này là một nguy cơ thực sự mà châu Âu khó có thể tránh được. Và cuộc khủng hoảng năng lượng đã bắt đầu có những tác động thực sự qua việc mất giá năng lượng, tác động thông qua các doanh nghiệp đến người dân; nó thể hiện rõ trên các hóa đơn mà từng hộ gia đình nhận được.

Tuy nhiên, tổn thất kinh tế còn nghiêm trọng hơn nhiều. Ngân hàng Đức Deutsche Bank dự báo: Tổng sản phẩm quốc nội GDP của toàn khu vực Eurozone sẽ giảm gần 3% trong thời gian từ quý 2 năm nay đến quý 2 năm sau; Một cú giảm sâu từ đỉnh xuống đáy lớn hơn cả trong thời kỳ nợ công của khu vực Eurozone cách đây một thập kỷ.

Mặc dù, một số chuyên gia kinh tế vẫn cho rằng châu Âu đang ở vào một vị thế tốt hơn nhiều so với thời điểm cách đây 2-3 tháng. Nhờ những nỗ lực được triển khai quyết liệt từ mùa xuân nên đã giúp khu vực này đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt trong lúc nguồn cung từ Nga giảm đi, chủ yếu nhờ mua khí đốt hóa lỏng LNG của Mỹ. Khí đốt tự nhiên nhập khẩu qua đường ống của Nga hiện chỉ chiếm 9% tổng lượng khí đốt của EU so với mức 41% của năm ngoái, theo số liệu của Ủy ban châu Âu. Tuy nhiên vấn đề khủng hoảng năng lượng của châu Âu sẽ còn kéo dài. Việc tích trữ khí đốt trong năm 2023 là một thách thức còn lớn hơn so với năm ngoái, do nguồn năng lượng dự trữ của châu Âu cho đến nay được xây dựng chủ yếu nhờ vào lượng khí đốt nhập khẩu của Nga trước đó.

Số lượng cảng nhập khẩu khí hóa lỏng (LNG) ở các quốc gia châu Âu (tính đến tháng 11/2022). Nguồn: Gas Infrastructure Europe

Trong khi vài năm tới nguồn này có thể bị đứt gãy hoàn toàn. Nguy cơ nguồn cung khí đốt của Nga đứt gãy hoàn toàn là sự thật khi hãng khí đốt Gazprom của Nga mới đây lên tiếng cảnh báo có thể áp lệnh trừng phạt đối với công ty khí đốt Naftogaz của Ukraine, một động thái khiến dòng chảy khí đốt của Nga qua Ukraine bị chặn lại hoàn toàn. Ngoài ra, sự cố rò rỉ 2 đường ống khí đốt Nord Stream 1 và 2 mới đây cũng cho thấy mức độ hết sức dễ tổn thương của cơ sở hạ tầng năng lượng châu Âu là như thế nào.

Theo một báo cáo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, nếu châu Âu không thành công trong việc cắt giảm mức tiêu thụ năng lượng và dự trữ, khí đốt khu vực có thể về mức thấp hết sức nguy hiểm, dồn nền kinh tế khu vực vào thế ngàn cân treo sợi tóc trong những tháng tới.

ArcelorMittal, một trong những tập đoàn sản xuất thép lớn nhất thế giới dự kiến đóng cửa một lò luyện thép của tập đoàn này ở Bremen, Đức và giảm sản lượng sản xuất thép tại Hamburg. ArcelorMittal đã buộc phải giảm tiêu thụ khí đốt khoảng 40% so với kế hoạch mà công ty đề ra vào thời điểm đầu năm. Trên khắp lục địa châu Âu năng lượng dự trữ hiện đang cạn kiệt dẫn đến nhiều công ty phải nhập khẩu kim loại từ Trung Quốc.

Theo một tổ chức vận động hành lang của ngành công nghiệp kim loại châu Âu, giới phân tích cho rằng sản lượng phôi nhôm nguyên liệu của châu Âu đang giảm dần về mức 0, khiến châu lục chỉ còn tồn tại ngành tái chế nhôm, sản xuất nhôm cho những ngành như đóng gói, nhưng không được dùng vào ngành sản xuất bánh xe, phụ phanh hay linh kiện cho máy bay. Các nhà máy luyện nhôm ở châu Âu hiện không thể kéo dài các hợp đồng điện hiện có. Để sản xuất ra 1 tấn nhôm các nhà máy phải cần đến 15 Megawatt điện, tương đương với 9.000 euro theo mức giá điện hiện tại. Trong khi giá 1 tấn nhôm chưa tới 2.000 euro.

Tập đoàn sản xuất thép hàng đầu thế giới ArcelorMittal mới thông báo đóng cửa một phần lò luyện thép tại Bremen, Đức do giá khí đốt tăng cao. Ảnh: ArcelorMittal

Theo hiệp hội kim loại Đức, nhà máy nhôm San Ciprián của hãng Alcoa Corp ở Tây Ban Nha, nhà máy sản xuất kẽm Glencore PLC ở Ý và các nhà máy sản xuất kim loại của Hà Lan, Pháp và Bỉ đều phải giảm sản xuất hoặc đóng cửa. Trong một bức thư gửi quan chức EU mới đây, hiệp hội kim loại màu châu Âu Eurometaux cho biết khoảng một nửa công suất nhôm và kẽm của châu Âu đang bị tê liệt, bên cạnh việc cắt giảm sản xuất silic và phôi thép.

Công ty hóa chất lớn nhất Ba Lan Grupa Azoty đã dừng sản xuất một số loại phân bón chủ chốt do chi phí năng lượng đầu vào tăng vọt và đây cũng là một trong những nạn nhân mới của khủng hoảng khí đốt ở châu Âu. Grupa Azoty là nhà sản xuất phân bón lớn thứ nhì trong Liên minh châu Âu (EU) và cũng là một trong những nhà tiêu thụ khí đốt lớn nhất ở Ba Lan, sử dụng tới hơn 20 gigawatt điện mỗi năm.

Tập đoàn sản xuất phân bón khổng lồ của Nauy, Yara International ASA, cũng đã cắt giảm tới 65% amoniac tại các nhà máy của công ty này trên toàn cầu do nguyên nhân khí đốt là nguyên liệu đầu vào chủ chốt của các nhà máy sản xuất phân bón của hãng này. Trong tổng số 3 nhà máy sản xuất amoniac thuộc tập đoàn này, 2 nhà máy đã ngừng sản xuất từ cuối tháng 8. Kỹ sư trong các nhà máy sản xuất phân bón của nhà máy Yara đang phải điều chỉnh máy móc để thích ứng với amoniac nhập khẩu có hàm lượng nước cao hơn, do công ty hiện phải chuyển sang sử dụng amoniac nhập từ Mỹ và các nhà sản xuất khác để thay thế cho amoniac từ sản xuất trước đây.

Ở cảng Rotterdam, công ty phân bón Hà Lan OCI cũng đang phải nhập thêm amoniac. Công ty có kế hoạch đến năm 2023 tăng nhập khẩu gấp 3 lần amoniac ở cảng này và mở rộng một cơ sở sản xuất amoniac ở bang Texas, Mỹ để vận chuyển sang châu Âu. Việc này rõ ràng mang lại lợi thế cho phía Mỹ – Ahmed El-Hoshy, CEO của OCI nói về sự leo thang giá năng lượng. Việc công suất của tất cả các nhà máy trên khắp châu Âu suy giảm có thể ảnh hưởng lan rộng ra khắp chuỗi cung ứng khác. Các nhà sản xuất ô tô trên khắp lục địa đang gánh chịu những tổn thất trực tiếp lẫn gián tiếp từ những trục trặc trong chuỗi cung ứng năng lượng. Tập đoàn xe Đức Volkswagen cho biết họ đã phải tích trữ các sản phẩm kính như cửa sổ và kính chắn gió của ô tô vì lo ngại do thiếu khí đốt sẽ khiến các công ty sản xuất kính phải ngừng sản xuất.

Một người phát ngôn của Safran S.A., một công ty của Pháp sản xuất máy bay và thiết bị quốc phòng, cho biết chuỗi cung ứng gặp khó khăn đã khiến công ty không thể tăng sản lượng. Đến nay công ty này hiện vẫn cố gắng tìm mua sản phẩm từ các nhà cung cấp hiện tại nhưng tình hình có thể sẽ sớm thay đổi.

Trong lĩnh vực thực phẩm, các nhà máy đường cũng phụ thuộc vào nguồn điện phát bằng khí đốt. Trong tháng 9 này công ty cạnh tranh của Đức đã cho phép 4 công ty sản xuất đường hợp tác với nhau trong trường hợp bị cắt khí đốt, chẳng hạn nhường công suất cho nhau. Nếu nhà máy sản xuất đường phải tạm dừng hoạt động thì một lượng lớn củ cải đường thu hoạch được sẽ bị thối rữa và giá nhiều mặt hàng khác sẽ bị đẩy lên giữa lúc lạm phát thực phẩm hiện đã cao ngất ngưởng.

Một số nhà sản xuất có thể nhanh chóng khởi động lại khi nguồn cung năng lượng được cải thiện nhưng đối với các doanh nghiệp trong ngành thép và nhôm, việc mở cửa lại cơ sở sản xuất là một quy trình kéo dài và tốn kém, thậm chí không mang lại lợi ích tài chính. Ngay cả các công ty sản xuất giấy toilet cũng không phải là ngoại lệ. Hakle, một hãng sản xuất giấy toilet và sản phẩm vệ sinh của Đức mới đây tuyên bố vỡ nợ, xin được bảo hộ trước các chủ nợ. Nguyên nhân dẫn tới phá sản là công ty không thể tiếp tục tăng giá sản phẩm tới mức đủ để bù đắp cho giá nguyên liệu giấy tăng cao, bắt nguồn từ giá năng lượng đắt đỏ.

Tom Price, Trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa của Ngân hàng đầu tư Liberum đã so sánh cú sốc năng lượng ở châu Âu hiện nay giống như cuộc khủng hoảng năng lượng đã hạ gục ngành công nghiệp nhôm của Nhật Bản vào những năm 1970. Price nói: đây là một diễn biến quan trọng, nền công nghiệp châu Âu đã phụ thuộc quá nhiều vào năng lượng giá rẻ của Nga. Nền công nghiệp của châu Âu sẽ không bao giờ có thể phục hồi lại như trước đây.

Tổng giám đốc Hiệp hội kim loại Đức cho rằng: cần phải có sự hỗ trợ khẩn cấp ngay bây giờ, nếu không chúng ta sẽ phải đối mặt với quá trình phi công nghiệp hóa ở Đức cũng như toàn bộ châu Âu.

Cũng giống như những nền kinh tế lớn khác ở châu Âu, nguy cơ về một cuộc suy thoái sâu ở Đức ngày càng trở thành hiện thực. Điều này đồng nghĩa với việc lĩnh vực công nghiệp của nước này với 75 triệu lao động có thể phải chứng kiến sự thay đổi khủng khiếp chưa từng có.

Hakle, Công ty sản xuất giấy vệ sinh lâu đời ở Đức mới tuyên bố phá sản. Ảnh: IMAGO/Michael Gstettenbauer

Ở Đức, số liệu của cơ quan thống kê ngày 07/10/2022 cho thấy chỉ số công nghiệp trong tháng 8/2022 giảm 0,8% so với một tháng trước đó. Các chuỗi cung ứng tại Đức bị tắc nghẽn do những biến động trên thế giới, nhưng các lĩnh vực sản xuất cần nhiều năng lượng như sắt, thép, thủy tinh và kim loại màu là những ngành ghi nhận giảm lớn hơn nhiều, giảm tới 2% so với tháng 7/2022. Ngành sản xuất công nghiệp của Đức chiếm hơn 1/5 nền kinh tế của nước này, đang có nguy cơ không vượt được qua đợt khủng hoảng hiện nay. Có một loạt công ty đang phải cắt giảm sản lượng, tiến hành sa thải nhân viên hoặc chuyển hoạt động nước ngoài để đối phó với cuộc khủng hoảng năng lượng. Frederick Persson, Giám đốc điều hành khu vực Trung và Đông Âu của tập đoàn sản xuất dây cáp Prysmian thuộc sở hữu của Ý chia sẻ với kênh CNN rằng chi phí năng lượng hiện nay là mấu chốt của tất cả các vấn đề. “Trước đây, năng lượng chỉ là một phần nằm trong chi phí sản xuất nhưng giờ đây nó đã trở thành một thứ khiến doanh nghiệp của bạn phải dừng hoạt động”.

Chi phí năng lượng cho 6 nhà máy của tập đoàn Prysmian tại Đức trong năm 2022 dự kiến tăng 4 lần so với năm 2021. Năm 2023 tập đoàn này ước tính chi phí năng lượng sẽ tăng tới 600% so với năm 2020.

Prysmian sử dụng khí đốt tự nhiên trong sản xuất, nhưng giá khí đốt ở Đức đã tăng gần 400% tính đến đầu tháng 9/2022. Prysmian buộc phải cắt giảm 10% nhân lực trong các cơ sở sản xuất của tập đoàn ở Đức, Rumani, Cộng hòa Séc trong vòng 3 tháng qua và triển vọng sẽ còn tồi tệ hơn nữa trong thời gian tới đây.

Theo một khảo sát của Liên đoàn các Ngành Công nghiệp Giấy châu Âu (CEPI), 2/3 số nhà sản xuất giấy của lục địa này đã cắt giảm sản lượng, hơn một nửa số còn lại tạm thời đóng cửa.

Nhiều nhà máy sản xuất của Đức có quy mô vừa và nhỏ, thường là công ty gia đình và người lao động thường là người trong cộng đồng. Do vậy, khả năng chống chọi với cú sốc năng lượng của các công ty này sẽ không thể so sánh được với những “người khổng lồ” trong cùng ngành nghề. Các công ty này của Đức đã sử dụng khí đốt giá rẻ ổn định từ Nga từ thập niên 1990 để vận hành các cơ sở sản xuất của họ. Một khi nguồn năng lượng này mất đi họ phải đi tìm các nguồn thay thế hoặc phải chuyển sang các khu vực hoặc quốc gia có nguồn năng lượng rẻ hơn để duy trì sản xuất.

Đây là điều tập đoàn Prysmian đang thực hiện. Đầu năm nay, tập đoàn này đã chuyển hoạt động sản xuất dây cáp từ các nhà máy của họ ở Đức sang Hungary và Cộng hòa Séc để tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, Prysmian cũng bắt đầu mua các linh kiện từ Thổ Nhĩ Kỳ thay vì tự sản xuất để cắt giảm tiêu thụ năng lượng. Tất cả những ngành công nghiệp khác của châu Âu cũng đang chứng kiến một sự thay đổi tương tự.

Theo một cuộc khảo sát tháng 9 vừa qua của Hiệp hội ngành ô tô của Đức, 85% các nhà sản xuất ô tô cho rằng Đức là một địa điểm kém cạnh tranh vì giá năng lượng cao và nguồn cung không đảm bảo, chỉ có 3% số công ty tham gia khảo sát cho biết họ có kế hoạch đầu tư cho thị trường nội địa, trong khi có tới 22% muốn chuyển đầu tư của họ ra nước ngoài.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban thẳng thừng cho rằng các biện pháp trừng phạt của EU nhằm vào Nga là tự mình hại mình. Ông Orban nói châu Âu đang chảy máu trong khi Nga tiếp tục kiếm tiền và chính sách trừng phạt của Brussels đã thất bại do cần phải thay đổi. Phát biểu của thủ tướng Hungary được đưa ra đúng vào ngày EU công bố gói trừng phạt thứ 8 nhằm vào Nga bất chấp khối này đang gặp vô vàn khó khăn.

Lao đao vì giá khí đốt tăng phi mã, một loạt công ty châu Âu trong các ngành công nghiệp thép, phân bón và nhiều sản phẩm đầu vào quan trọng khác đang dịch chuyển hoạt động sang Mỹ do bị thu hút bởi giá năng lượng ổn định và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ Mỹ.

Đáng chú ý, giá năng lượng biến động chóng mặt cùng với những vấn đề dai dẳng trong chuỗi cung ứng toàn cầu đang đe dọa đẩy châu Âu vào nguy cơ đối mặt với điều mà một số chuyên gia kinh tế gọi là kỷ nguyên phi công nghiệp hóa. Điều này đang tạo ra một sân chơi mới với lợi thế càng nghiêng về phía Mỹ, đặc biệt là những công ty chuyên về lĩnh vực hóa chất, sản xuất pin và các sản phẩm có hàm lượng năng lượng lớn.

Mặc dù Mỹ cũng đang phải đối đầu với nhiều thách thức như lạm phát kỷ lục, những thách thức trong chuỗi cung ứng cùng nguy cơ suy thoái, giới phân tích vẫn cho rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới này đang nổi lên sau dịch Covid-19 một cách tương đối mạnh mẽ trong bối cảnh nền kinh tế thứ 2 thế giới là Trung Quốc tiếp tục đóng cửa do dịch bệnh. Còn nền kinh tế châu Âu hoàn toàn đảo lộn vì cuộc chiến tranh Ukraine và khủng hoảng năng lượng.

Những kế hoạch đầu tư mới của Mỹ vào các dự án cơ sở hạ tầng và các dự án năng lượng sạch xanh, đặc biệt vào ngành công nghiệp bán dẫn, đã làm tăng sức hút vào Mỹ đối với các nhà đầu tư châu Âu.

Theo các chuyên gia phân tích, mặc dù châu Âu vẫn là khu vực đầu tư hấp dẫn trong lĩnh vực sản xuất công nghệ cao như sở hữu một lực lượng lao động công nghệ có trình độ cao, cũng như bởi nhu cầu khổng lồ bị dồn nén trong đại dịch Covid-19. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ giá năng lượng cao ngất ngưởng sẽ kéo dài đến khi nào.

Một số nhà kinh tế cho rằng các nhà sản xuất khí đốt như Canada, Mỹ và Qatar không thể thay thế hoàn toàn nguồn khí đốt của Nga đã cung cấp cho châu Âu ít nhất là trong trung hạn.

CEO Stefan Borgas của RHI Magnesita, một công ty sản xuất vật liệu chịu nhiệt có trụ sở ở Áo cho rằng: Nếu châu Âu không tìm được nguồn cung khí đốt rẻ hơn hoặc đẩy mạnh sản xuất năng lượng tái sinh, các công ty cuối cùng sẽ buộc phải đi tìm nơi khác để tồn tại. Borgas tỏ ra lạc quan về triển vọng nhu cầu thép ở Mỹ tăng lên nhờ các chính sách hỗ trợ của Mỹ tập trung vào lĩnh vực năng lượng xanh. Ông này khẳng định: “Chúng tôi sẽ tăng cường đầu tư vào Mỹ… Chúng tôi rất, rất lạc quan về Mỹ”.

Hãng thép ArcelorMittal S.A. có trụ sở tại Luxembourg mới đây cũng cho biết sẽ cắt giảm sản xuất tại hai nhà máy ở Đức đồng thời công bố kết quả kinh doanh tốt hơn dự báo của một nhà máy mới được hãng này đầu tư ở Texas trong năm nay. Aditya Mittal, Giám đốc điều hành của ArcelorMittal, nói rằng thành công của cơ sở sản xuất này một phần nhờ giá năng lượng cạnh tranh và giá hydrogen rất mềm ở Texas.

Svein Tore Holsether, CEO của hãng phân bón khổng lồ Yara International ASA có trụ sở ở Nauy cho rằng các nhà sản xuất ở châu Âu sẽ rất khó có thể duy trì năng lực cạnh tranh nếu như giá năng lượng không giảm xuống hoặc thiếu vắng sự hỗ trợ giống như ở Mỹ.

Câu hỏi đặt ra lúc này là một núi những thách thức hiện nay bắt nguồn từ việc mất nguồn khí đốt giá rẻ, chỉ là những vấn đề mang tính tạm thời hay chúng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới phi công nghiệp hóa ở châu Âu. Tất cả các nước ở châu Âu đang nỗ lực tìm kiếm nguồn khí đốt thay thế của các nhà cung cấp khác trên thế giới như đẩy mạnh nhập khẩu khí hóa lỏng LNG của Mỹ và Qatar chẳng hạn. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất là châu Âu từ nay có thể không bao giờ tiếp cận với nguồn khí đốt giá rẻ từ Nga nữa, và nguồn khí đốt này vốn là bầu sữa đã giúp châu Âu lâu nay có đủ sức để cạnh tranh với một nước Mỹ giàu tài nguyên cũng như giúp bù đắp những yếu tố bất lợi của khu vực này như chi phí nhân công rất cao và quy định hết sức ngặt nghèo về lao động và môi trường. Việc các nhà máy đồng loạt giảm hoạt động hoặc đóng cửa đã giúp châu Âu tiết kiệm được lượng lớn khí đốt dự trữ đủ trong mùa đông cùng với nỗ lực tìm kiếm các nguồn cung thay thế. Các nước Liên minh châu Âu được cho là đã đạt được mức dự trữ khí đốt lên đến 80% công suất. Theo các nhà phân tích, mức dự trữ này đủ giúp khu vực sống sót tới mùa xuân mà không cần phải chia khẩu phần khí đốt cả trong trường hợp nguồn cung khí đốt Nga chấm dứt hoàn toàn.

Các chính phủ châu Âu cho rằng việc giảm hoạt động hoặc đóng cửa các nhà máy là lựa chọn giảm mức tiêu thụ năng lượng khả quan hơn so với việc phải cắt điện đối với các bệnh viện và trường học. Trong mùa đông vừa qua lượng tiêu thụ khí đốt ở châu Âu giảm 10% so với mức bình quân hàng năm. Theo dữ liệu từ công ty phân tích thị trường hàng hóa Tis Insights, mục tiêu EU đề ra là giảm 15% nhu cầu khí đốt.

Việc đóng cửa các nhà máy thiệt hại không hề nhỏ, các công ty trong lĩnh vực này sử dụng nhiều năng lượng nói rằng họ đối mặt với nguy cơ phá sản trong mùa đông này nếu không được chính phủ hỗ trợ. Các ngành phức tạp như ô tô và thực phẩm đang tê liệt từng mảng lớn, dần dần sức ép giá ngày càng khủng khiếp và đây là những lý do khiến nhiều ngành công nghiệp ở châu Âu sẽ vĩnh viễn chuyển dịch ra khỏi châu lục, khởi đầu cho cái mà các chuyên gia kinh tế gọi là một quá trình “phi công nghiệp hóa”, một viễn cảnh thật sự u ám cho lục địa già.

Cuộc chiến về năng lượng vẫn đang tiếp diễn. Mới đây, khối OPEC+ trong đó có Nga công bố sẽ giảm sản lượng khai thác dầu. Nga cũng công bố từ nay tới cuối năm 2023 sẽ chấm dứt hoàn toàn dầu và khí đốt cung cấp cho châu Âu, chuyển nguồn cung cấp dầu cho Trung Quốc, Ấn Độ và các nước châu Á. Việc cắt giảm sản lượng khai thác dầu của OPEC+ có thể làm cho giá dầu thế giới tăng lên tới mức trên 100USD/thùng so với 60 USD hiện nay. Điều này không chỉ đánh mạnh vào châu Âu, vốn từ lâu phụ thuộc vào nguồn cung ứng năng lượng từ Nga, mà giá xăng dầu ở Mỹ cũng sẽ tăng gấp 3-4 lần, ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền kinh tế Mỹ, kéo theo xung đột chính trị giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ lên đến đỉnh điểm. Các nhà quan sát cho rằng Tổng thống Biden và đảng Dân chủ sẽ bất lợi ở cuộc tranh cử tổng thống nước Mỹ năm 2024, còn nước Nga đang ở thế thắng.■

BÌNH LUẬN

BÀI BÌNH LUẬN KHÁC