Trong những ngày đầu năm 2020 Giáo sư tiến sĩ khoa học Nguyễn Mạnh Kiểm, Nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Nguyên Ủy viên Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Nguyên Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Ủy viên Hội đồng khoa học Viện nghiên cứu phát triển Phương Đông đã đường đột vĩnh biệt chúng ta.
Giáo sư Nguyễn Mạnh Kiểm, người con của Phú Thọ, đất tổ Hùng Vương. Anh từng giữ các chức vụ: Viện trưởng Viện khoa học công nghệ Xây dựng, Thứ trưởng rồi Bộ trưởng Bộ Xây dựng. Anh có nhiều công trình nghiên cứu và ứng dụng thành công, đặc biệt là công trình dàn khoan trên biển và tìm ra những phối liệu Clinker hợp lý để sản xuất xi măng P600 và hợp tích các loại đá để xây dựng lăng Bác… Năm 2005 anh và nhóm nghiên cứu vinh dự nhận được giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học công nghệ.
Nguyễn Mạnh Kiểm là nhà khoa học làm việc rất nghiêm túc nhưng sống thanh thản, nhẹ nhàng, thân thiện, gần gũi với mọi người, được bạn bè quí mến, vì vốn trong anh có tâm hồn thơ. Anh viết nhiều thơ về ngành Xây dựng, về thủy điện Jaly. Ngay khi chọn đá đỏ miền Nam để làm cờ đảng, cờ tổ quốc để xây lăng Bác, anh đã viết: “Lăng Bác trang nghiêm tươi nếp đá màu cờ”… Thơ của anh được phổ nhạc, được in thành sách.
Sau ngày về hưu 2002, anh tham gia Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam và có nhiều đóng góp xứng đáng về thực hiện chương trình hợp tác kỹ sư của Asean. Với Viện nghiên cứu phát triển Phương Đông, anh tham gia Hội đồng khoa học với trách nhiệm cao, đóng góp nhiều ý kiến sắc bén vừa khoa học vừa thực tiễn. Anh thường nói với chúng tôi: “Khoa học không gắn với thực tế thì mãi mãi nằm trên giấy, nước mình dân trí chưa cao, 70% là nông dân, nên phải bám sát cuộc sống để góp phần nâng tầm cuộc sống”.
Mùa xuân này anh đã về thế giới bên kia, nhưng những công trình khoa học, những ý tưởng của anh, tâm hồn trải rộng của anh trên những vần thơ mãi mãi là những tình cảm sâu sắc anh để lại cho đời, cho chúng tôi. Xin gởi đến nhà báo Trần Mỹ Vượng, phu nhân của Giáo sư Nguyễn Mạnh Kiểm và gia đình lời chia buồn sâu sắc nhất.
Một lần nữa, tiếp sau Giáo sư tiến sĩ khoa học Vũ Ngọc Hải, Nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục – đào tạo, Thành viên Hội đồng khoa học của Viện nghiên cứu phát triển Phương Đông đã ra đi mấy năm trước, tập thể các nhà khoa học và cán bộ Viện nghiên cứu phát triển Phương Đông lại mất đi một thành viên đáng kính. Chúng tôi luôn giữ mãi những hình ảnh, những tình cảm chân tình sâu sắc của Giáo sư Nguyễn Mạnh Kiểm.
Những dòng ngắn ngủi này xin được xem là những nén hương lòng thành kính nhớ thương nhà khoa học, thành viên Hội đồng khoa học của Viện nghiên cứu phát triển Phương Đông, người bạn thân thiết của chúng tôi. Xin cầu mong anh linh thiêng phù hộ cho non sông đất nước, cho gia đình và đồng chí.
GSTS. Trình Quang Phú
Viện trưởng Viện nghiên cứu Phát triển Phương Đông
