Donald Trump 2.0: Ý tưởng và hành động

Donald Trump đã giành chiến thắng vang dội tại cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ thứ 47 vào ngày 5/11/2024 và bắt đầu 100 ngày đầu tiên cai quản Hợp chủng quốc Hoa Kỳ từ 20/1 đến 29/4/2025.

Ngày 29/4 ông Donald Trump đã kỉ niệm 100 ngày chấp chính taị trường Cao đẳng Cộng đồng Macomb, thành phố Warren, bang Michigan. Tại đây ông Trump tuyên bố, nước Mỹ đang bắt đầu đi vào “thời kỳ hoàng kim”, và đây là “100 ngày đầu thành công nhất” trong các nhiệm kỳ Tổng thống trong lịch sử nước Mỹ…

Trong khi đó, ở bên ngoài hội trường, hàng trăm người biểu tình đã giương lộn ngược quốc kỳ Mỹ phản đối chính sách của Trump; tối hôm đó (29/4), nghị sĩ đảng Dân Chủ (DC) đã họp mặt tại Thượng viện, nhiều phát biểu phê phán Trump lên cầm quyền đã đem lai “100 ngày hỗn loạn” cho nước Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại buổi lễ kỉ niệm 100 ngày chấp chính ở trường Cao đẳng Cộng đồng Macomb, bang Michigan, ngày 29/4/2025. Ảnh: AP

Hàng chục cuộc điều tra dân ý của các hãng điều tra ở Mỹ và nước ngoài đã đưa ra các kết quả trái ngược với các tuyên bố của Trump. Kết quả điều tra đã cho thấy 4 đặc điểm của 100 ngày đầu chấp chính của Trump:

Một là, khác với các Tổng thống Mỹ khác, 100 ngày đầu nhiệm kỳ thường là thời khắc tốt đẹp nhất, rực rỡ nhất, với tỉ lệ ủng hộ ít nhất đều trên 50-60%; còn 100 ngày đầu của Trump là khá ảm đạm, tỉ lệ ủng hộ chỉ đạt 42%; 66% cho rằng “hỗn loạn”, là từ thích hợp để mô tả 100 ngày đầu của nhiệm kỳ Trump 2.0; 59% cho là kết quả 100 ngày đầu của Trump là “đáng sợ”.

Hai là, đi từ hi vọng đến thất vọng, nhiều cử tri từ “ủng hộ” chuyển sang “phản đối” Trump; Trump đã đánh mất cơ hội chính trị mà chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử 2024 đem lại, biến ưu thế thành thất thế.

Ba là, sự quay lưng của cử tri với Trump là cái giá chính trị tất yếu mà Trump phải trả bởi sự lựa chọn phương thức hành động không phù hợp với lợi ích nước Mỹ, mất lòng bạn bè, đối tác, ảnh hưởng tiêu cực đến trật tự thế giới và hệ thống quan hệ quốc tế; Trump đã “đi quá xa” trên con đường quản trị đất nước bằng những mệnh lệnh hành chính, khó có thể đạt được các mục tiêu đã đề ra nếu không kịp thời điều chỉnh.

Bốn là, nhiệm kỳ của Trump còn hơn 1.300 ngày nữa, nhiều thách thức đang chờ đón Trump ở phía trước; tuy nhiên cử tri vẫn kỳ vọng ở sự thay đổi của Trump, sẽ tìm ra những phương thức chân chính để “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” mà Trump đã luôn coi là mục đích của mình.

Trên thực tế, ông Trump đã có những ý tưởng có thể coi là hợp lý, mang tính chính đáng nhất định: từ ý tưởng “giải cứu nước Mỹ”, bảo vệ lợi ích nước Mỹ thông qua “mậu dịch công bằng”, nâng cao hiệu lực của bộ máy công quyền, nâng cao thu nhập của liên bang, hóa giải các khoản nợ công khổng lồ, “đưa ngành chế tạo hiện đại trở lại nước Mỹ”, giữ vững vị trí cường quốc kinh tế số 1 của Mỹ… Người dân Mỹ chắc chắn đều đồng cảm và ủng hộ các ý tưởng này của Trump, nhưng do Trump lựa chọn các phương thức hành động để thực hiện ý tưởng không phù hợp, đã dẫn đến những kết quả ngược lại.

Trong điều kiện nền kinh tế Mỹ luôn sa sút, Mỹ lâm vào tình trạng nhập siêu mậu dịch nhiều năm liền (từ 2017 đến 2024, nhập siêu của Mỹ đã tăng từ 800 tỉ USD lên 1.300 tỉ USD), Trump cho rằng Mỹ đã “chịu thiệt thòi”, đã “bị lừa gạt”, các đối tác thương mại đã lợi dụng thị trường Mỹ để làm giàu một cách không công bằng, tình trạng này phải được thay đổi. Đây có thể là một ý tưởng chính đáng, nhưng đáng lẽ phải thông qua thương lượng, đàm phán với các đối tác để thay đổi (sức mạnh kinh tế và quyền uy của Mỹ hoàn toàn có thể thực hiện theo phương thức này), thì Trump lại lựa chọn phương thức áp đặt “quan thuế mới”, nâng thuế cơ bản 10% với tất cả các sản phẩm nhập vào Mỹ của tất cả các đối tác, đặc biệt là đánh “thuế quan đối ứng” mang “tính trừng phạt”, “tính trả thù” đối với các đối tác có tỉ lệ xuất siêu cao với Mỹ, đặc biệt là đối với Trung Quốc, lên đến mức thuế 154%, thậm chí có mặt hàng lên đến mức 245%, mức cao chưa từng có, dẫn đến chiến tranh thương mại với hầu hết mọi đối tác, đặc biệt là với Trung Quốc, phá hỏng mọi ý tưởng ban đầu có vẻ chính đáng của Trump.

Ông Trump hi vọng chính sách “quan thuế mới” này sẽ giải quyết được vấn đề nhập siêu, tăng thu nhập cho Liên bang, góp phần làm dịu bớt nguy cơ nợ công, củng cố uy danh “cường quốc kinh tế số 1” của Mỹ… Nhưng hi vọng đã sớm trở thành thất vọng do sai lầm trong lựa chọn phương thức hành động: “nhập siêu” không giảm được (Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ mới nhất ngày 7/3/2025, nhập siêu mậu dịch của Mỹ tháng 1/2025 tăng 34%, đạt 1.314 tỉ USD, mức nhập siêu/tháng cao nhất kể từ 1992); nguy cơ nợ công càng nghiêm trọng: Tính đến tháng 4/2025, tổng nợ Liên bang đã vượt quá 36,2 ngàn tỉ USD, chiếm 123% GDP, vượt xa giới hạn cảnh báo của quốc tế (60%). Năm 2025, số nợ đáo hạn đạt 9,2 ngàn tỉ USD, chiếm 25,4% tổng số nợ, trong đó có 5.000 tỉ USD phải trả vào tháng 5-6 này, tương đương với 1,2 lần thu nhập tài chính cả năm (theo xueqiu.com).

Không những thế, “chính sách quan thuế mới” của Trump còn làm gia tăng lạm phát, giá hàng tiêu dùng cao vọt, càng gây tai họa cho tầng lớp thu nhập thấp, làm cho mỗi gia đình trung lưu Mỹ sẽ phải chi trội lên 4.900 USD mỗi năm do vật giá leo thang. Đặc biệt “quan thuế mới” đã trở thành ngòi nổ trực tiếp cho các cuộc chiến thương mại, mà “mức độ sát thương của các cuộc chiến này đối với bản thân Mỹ còn cao hơn cả đối với các đối thủ” (New York Times 21/4/2025). Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc ngày càng gây áp lực lớn cho Trump cả về mặt kinh tế lẫn mặt địa chính trị. Trump hình như chưa lường hết sức mạnh, độ bền và sức chịu đựng cũng như “độ lỳ” của nền kinh tế Trung Quốc nên đã đi quá xa trong đối đầu với Trung Quốc. Mặc dù hiện Mỹ vẫn là cường quốc kinh tế số một thế giới, nhưng Trung Quốc đã áp sát ngay phía sau Mỹ và khả năng vượt qua Mỹ ngày càng được nhiều người nhắc tới; xuất siêu của Trung Quốc với Mỹ năm 2024 đã lên tới 361 tỉ USD. Trung Quốc đã chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó, hơn nữa có nhiều công cụ hữu hiệu hơn để đối phó với các ngón đòn của Mỹ. Thực tế đang cho thấy cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung đã bắt đầu đi đến bàn đàm phán và dường như Mỹ đang sốt ruột hơn Trung Quốc trong quá trình này và có khả năng Mỹ sẽ “xuống thang” trước Trung Quốc trong cuộc giao tranh này.

Trung Quốc còn nhiều vũ khí khác có thể tung ra để đối phó với Mỹ, nhất là khả năng khống chế xuất khẩu các loại kim loại quý hiếm làm nguyên liệu trong công nghệ cao và công nghiệp quốc phòng mà Mỹ đang rất cần và đang phụ thuộc nhiều vào nguồn cung từ Trung Quốc, đặc biệt là đất hiếm. Theo New York Times, hiện  72% nhu cầu đất hiếm là dựa vào Trung Quốc. Trung Quốc là nước duy nhất trên thế giới sản xuất 6 loại đất hiếm nặng và 90% đất hiếm nam châm xuất xứ từ Trung Quốc. Trung Quốc đã tuyên bố, sẽ hạn chế xuất khẩu các loại đất hiếm này sang Mỹ. Đất hiếm vô cùng quan trọng cho ngành công nghiệp và sản xuất quân sự của Mỹ; không có đất hiếm, sẽ không thể sản xuất được máy bay không người lái, ô tô và máy bay chiến đấu… Một chiếc chiến đấu cơ F-35 cần khoảng 410kg đất hiếm, một chiếc tàu ngầm cần khoảng hơn 4 tấn đất hiếm… Trump cho rằng ông ta có thể tìm ra nguồn thay thế Trung Quốc cung cấp đất hiếm nhưng khai thác và gia công đất hiếm có độ ô nhiễm rất cao; ở nước Mỹ, phải gần 30 năm mới có được giấy phép khai thác và kinh doanh đất hiếm; trong khi trên thế giới rất ít quốc gia có sản lượng đất hiếm đủ để đáp ứng nhu cầu của Mỹ, nên kiếm được nguồn thay thế Trung Quốc không phải dễ.

Chính sách quan thuế mới của Trump trước hết đã tác động tiêu cực vào chính bản thân nước Mỹ: Về cuộc chiến thương mại Trung – Mỹ, New York Times đưa tin: “Chiến tranh thương mại có thể dẫn đến hậu quả mang tính hủy diệt đối với cả Mỹ và Trung Quốc, nhưng các nhà dự báo kinh tế cho rằng, khả năng dẫn đến suy thoái kinh tế của Mỹ lớn hơn Trung Quốc nhiều, trong khi khả năng vượt qua suy thoái của Mỹ lại kém xa so với Trung Quốc, vì vậy “độ sát thương” của chiến tranh thương mại đối với Mỹ nặng nề hơn với Trung Quốc nhiều” (NY Times 21/4/2025).

Trong 100 ngày đầu cầm quyền, chính quyền Trump 2.0 đã đưa ra nhiều chính sách nổi bật về cắt giảm ngân sách, thuế quan, nhập cư… Hình minh họa

Có thể coi chính sách quan thuế mới của Trump đã tạo ra sự đối đầu giữa Trump với toàn thế giới, dẫn đến những hậu quả tai hại, trước hết cho nước Mỹ, cho uy tín của cá nhân Trump: Một cuộc điều tra dân ý của ABC (Công ty phát thanh Mỹ) cùng với “Bưu điện Washington” và Công ty nghiên cứu thị trường Mỹ (IPSOS) cho biết, tỉ lệ ủng hộ Trump gần đây chỉ đạt 39%, không những thấp hơn nhiệm kỳ 1 mà còn là mức ủng hộ thấp nhất đối với 100 ngày đầu chấp chính của một Tổng thống Mỹ trong gần 80 năm qua. Nhiều người đã thay đổi lập trường đối với Mỹ sau khi Trump tung ra “chính sách quan thuế mới”: Cuộc điều tra của Trung tâm nghiên cứu Pew Research vào tháng 2/2025 cho kết quả 40% người được hỏi cho rằng kinh tế Mỹ sẽ chuyển biến tốt vào năm tới và 37% cho rằng sẽ xấu đi nhưng chỉ hai tháng sau, sau khi Trump thực hiện “chính sách quan thuế mới”, kết quả điều tra mới của hãng này vào tháng 4/2025 cho thấy, các tỉ lệ này đều đảo chiều: tỉ lệ số người cho rằng kinh tế Mỹ sẽ tốt lên vào năm tới đã giảm xuống còn 36%, trong khi số người cho rằng sẽ xấu đi lại tăng lến 45%.

Lựa chọn “chính sách quan thuế mới” của Trump cũng đã tác động tiêu cực đến cục diện kinh tế thế giới và xu hướng tự do hóa thương mại toàn cầu, đối đầu thương mại gia tăng trong khi khối lượng mậu dịch toàn cầu thu hẹp lại; lòng tin của người tiêu dùng giảm sút, thị trường cổ phiếu dao động, nhà đầu tư mất lòng tin với chính sách của Trump, họ bắt đầu cảm nhận mình đang sống trong thời kỳ kinh tế xã hội tiêu điều chứ không phải thời “hoàng kim” như Trump tuyên bố. Trong một báo cáo dưới nhan đề “100 ngày của Tổng thống Donald Trump” dài 4.000 từ, do 13 nhà phân tích lão luyện từ nhiều lĩnh vực chính sách nội ngoại, chính trị, kinh tế, quân sự, y tế, di dân, môi trường, truyền thông, văn hóa… soạn thảo, công bố ngày 25/4/2025, đã chỉ ra rằng: “Ông ta (Trump) đã phá tan Chính phủ, áp đặt quyền uy của mình lên bạn bè đồng minh và phát động một cuộc chiến thương mại với hậu quả tai hại khó lường”… Báo cáo còn cho rằng “tôn chỉ của Trump là xây dựng một nước Mỹ mới, làm cho nước Mỹ càng vĩ đại hơn nhưng hành động của ông ta lại đi ngược lại” (NY Times 21/4/2025). Những đánh giá này từ FED (Cục Dự trữ Liên bang), một cơ quan đóng vai trò của Ngân hàng trung ương Mỹ, là nơi có vị trí then chốt trong hoạch định chính sách kinh tế và tư vấn chiến lược đối ngoại quan trọng của Mỹ, có thể được coi là mang tính đại diện cho cả giới quyền uy và giới tinh hoa xã hội của nước Mỹ, phản ánh một cách khá chính xác cách nhìn của thế giới đối với chính sách của Trump 2.0.

Chính sách quan thuế mới và cách hành xử của Trump cũng tác động tai hại đến lĩnh vực đối ngoại của Mỹ: Ngoại giao của Trump 2.0 càng trở nên cực đoan hơn, tạo ra hố ngăn cách sâu hơn giữa Mỹ và phần còn lại của thế giới. Trump tuyên bố “Canada nên là bang thứ 51 của nước Mỹ, Mỹ nên dùng kinh tế để thực hiện mục tiêu này”; Trump uy hiếp “không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để khống chế đảo Greenland (của Đan Mạch) và kênh đào Panama”, ông ta còn kiến nghị đổi tên “Vịnh Mexico” thành “Vịnh Mỹ” và  “Mỹ nên tiếp quản” khu vực Gaza…; những phát ngôn mang tính bành trướng này làm cho giới quan sát hoài nghi về ý đồ của Trump đối với trật tự thế giới, không chỉ gặp phải sự phản cảm, thờ ơ của giới ngoại giao mà còn làm cho thế hệ trẻ lo ngại; nhiều người cho rằng, Trump đang “hủy hoại sức mạnh mềm của nước Mỹ và đang dẫn nước Mỹ đi đến một nền ngoại giao “kiểu đế quốc”. Thậm chí với nhiều người, Trump đang trở lại với học thuyết Monroe, khởi nguồn cho chủ nghĩa bành trướng Hoa Kỳ (do Tổng thống James Monroe đưa ra trước Quốc hội ngày 2/12/1823). Trên thực tế càng làm xấu thêm quan hệ giữa Mỹ với đồng minh, nhất là với EU, Canada, Mexico… Cũng theo nguồn tin New York Times, một cuộc điều tra dân ý mới đây tại Đông Nam Á cho biết, nếu bắt buộc phải chọn bên, đại đa số người dân ở khu vực này chọn Trung Quốc chứ không chọn Mỹ; đây là hiện tượng lần đầu tiên xuất hiện ở khu vực này.

Biến động của chỉ số chứng khoán S&P 500 trong 100 ngày đầu nắm quyền của các đời Tổng thống Mỹ gần đây. Nguồn: Bloomberg ngày 28/4/2025.

100 ngày đầu của Trump 2.0 cũng cho thấy những khiếm khuyết và ngộ nhận trong sự lựa chọn phương thức quản trị quốc gia của Donald Trump, chủ yếu thể hiện trên hai mặt: Một là lấy “cân bằng thương mại” thay cho “tự do thương mại”, làm cho xu hướng “tụ do hóa thương mại” đi vào khủng hoảng, cạnh tranh thương mại quyết liệt, chiến tranh thương mại bùng phát, thế giới trở nên rối loạn. Hai là lấy mệnh lệnh hành chính thay cho các quy trình pháp luật, lạm dụng “luật kẻ thù nước ngoài” năm 1798, cho phép Tổng thống sử dụng quyền lực hành chính, để xử lý các vấn đề di dân, trả thù các quan tòa, các luật sư đã tham gia điều tra, luận tội hình sự đối với Trump và những người tham gia vụ gây rối nhà Quốc hội ngày 6/1/2021… Trong vấn đề di dân, Trump đã thực hiện một chinh sách di dân khắc nghiệt nhất trong lịch sử nước Mỹ; Trump đã dựa vào “Luật kẻ thù nước ngoài” năm 1798 để trục xuất di dân, bất chấp lệnh của Tòa án, dùng luật này để trục xuất hàng vạn người di dân “bất hợp pháp” (không xét hỏi, cưỡng bức cả những di dân được phép cư trú tại Mỹ). Trump còn đưa quân đội đến biên giới Mỹ-Mexico, sử dụng xe quân sự để xua đuổi, bắt bớ di dân và ngăn chặn di dân vượt qua biên giới Mỹ-Mexico và Canada vào đất Mỹ. Chính phủ Trump còn xem xét vận dụng “luật phản loạn” năm 1807, Luật này cho phép Tổng thống sử dụng quân đội trong lãnh thổ Mỹ để bắt giữ di dân, sẽ làm cho vấn đề di dân càng trở nên căng thẳng, mâu thuẫn giữa người bản địa với người nhập cư càng thêm sâu sắc, dễ tạo ra sự bất an cho xã hội. Trong tuần đầu chấp chính Trump đã ký nhiều lệnh hành chính liên quan đến di dân, gần đây lại vận dụng “luật kẻ thù nước ngoài” vào xử lý vấn đề trục xuất di dân. Trong lịch sử nước Mỹ, Luật này mới được sử dụng 3 lần: trong chiến tranh Mỹ – Anh năm 1812, Chiến tranh thế giới lần thứ nhất và lần thứ hai, đều sử dụng giới hạn trong tình trạng chiến tranh. Trump sử dụng “quyền lực chiến tranh” mà Quốc hội đã ban cho Tổng thống hơn 200 năm trước trong vấn đề di dân, phục vụ cho việc trục xuất tối đa di dân bất hợp pháp ra khỏi nước Mỹ tất sẽ xung khắc với hệ thống “chính trị hiến pháp” của nước Mỹ hiện nay. Với sự chuyên quyền của Trump, với phong cách chấp chính của Trump, với một Quốc hội do đảng Cộng hòa của Trump khống chế, giới luật pháp Mỹ làm thế nào giám sát và điều chỉnh Tổng Thống đưa ra các mệnh lệnh hành chính trái với quy định của Hiến pháp quả không phải là một vấn đề đơn giản, đây còn là một cuộc đấu tranh phức tạp ở thượng tầng kiến trúc giữa Trump và hệ thống luật pháp dựa trên hiến pháp của Mỹ.

Trump còn thực hiện các hành động báo thù đối với các quan tòa, các luật sư và bất cứ ai đã tham gia vào các cuộc điều tra, luận tội Trump  hoặc công khai phản đối chính sách của ông ta. Từ ngày đầu chấp chính, hầu như tuần nào Trump cũng đều có những hành động liên quan đến chuyện “báo thù” này. Trump truy cứu những người đã phê phán ông ta và những quan chức chính quyền Biden đã xác nhận “Trump thua Biden” trong bầu cử 2020.

Bộ Tư pháp đã theo lệnh của Trump sa thải quan tòa đặc biệt Jack Smith và những người hỗ trợ ông điều tra Trump và yêu cầu công bố tên tuổi các nhân viên điều tra liên bang đã tiến hành điều tra vụ nổi loạn nhà Quốc hội 6/1/2021 để có biện pháp trừng phạt…

Trong 100 ngày chấp chính đầu tiên, Trump đã phải đối mặt với 150 vụ khởi kiện và trên 200 vụ tố tụng về các vấn đề sa thải hàng loạt các nhân viên liên bang, vấn đề di dân, vấn đề quyền giới tính… Tòa án đã hàng chục lần đưa ra những phán quyết bất lợi cho Trump, tạm thời đình chỉ một phần trong nghị trình của Trump… nhưng Trump đều “phớt lờ”, một số hãng truyền thông bình rằng “nước Mỹ đang đi vào nguy cơ “khủng hoảng Hiến pháp” (constitutional crisis – The Paper.com 30/4/2025)

Đồng thời Trump cũng đã rút khỏi nhiều tổ chức quốc tế và Hiệp định quốc tế lớn (WHO, Hội đồng nhân quyền LHQ, Hiệp định Paris về khí hậu, Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ (UNESCO), Thỏa thuận hạt nhân Iran; Hiệp định về các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), đình chỉ hoạt động của USAID… càng lún sâu vào chủ nghĩa biệt lập, đào sâu thêm hố ngăn cách giữa Mỹ với thế giới.

Lựa chọn chính sách và hành động mới của Trump có thể còn làm méo mó hình thái xã hội Mỹ; “chủ nghĩa dân tộc”, “chủ nghĩa dân túy” được tôn sùng trong nền chính trị Mỹ, theo đó là “chủ nghĩa vị kỷ” và  “chủ nghĩa biệt lập” sẽ ngóc đầu dậy, cản trở ”toàn cầu hóa”, “đa phương hóa” đang là xu thế của trật tự thế giới. Trump tôn sùng quyền lực hành chính dựa trên ý chí cá nhân, coi thường các quy phạm của luật pháp quốc tế; quy tụ mọi hành vi vào nguyên tắc “nước Mỹ trên hết”, thờ ơ hoặc đặt ở địa vị thứ yếu mọi lợi ích của các quốc gia, dân tộc khác.

Thăm dò của CNN cho thấy Tỉ lệ ủng hộ Tổng thống về mặt kinh tế sau 100 ngày đầu nắm quyền của ông Trump là thấp nhất trong các đời Tổng thống

Kết thúc 100 ngày đầu chấp chính cũng là kết thúc giai đoạn đưa ra các phép thử để định hình chính sách của Trump. Bước vào tháng 5/2025, xem ra Donald Trump đã có những điều chỉnh hợp lý hơn. Mặc dù thị trường tài chính Mỹ còn nặng hoài nghi, nhưng Tổng thống Donald Trump cũng đã dự kiến kế hoạch đàm phán thương mại với 150 đối tác trong vòng 90 ngày tạm ngưng trưng thuế mới. Mỹ đã công bố các đối tác thuộc diện ưu tiên đàm phán của Mỹ bao gồm Anh, Nhật, Hàn Quốc, Ấn Độ… trong đó có cả Việt Nam. Nhiều nguồn tin nói, Trump đã đạt được một thỏa thuận “rất tốt” với vương quốc Anh và xu hướng này sẽ tiếp tục với Nhật, Hàn, Ấn… Đặc biệt Mỹ – Trung cũng đã tiến hành đàm phán thương mại cấp cao tại Geneva, Thụy Sĩ ngày 10 và 11/5, đại diện cho phía Trung Quốc là Phó Thủ tướng Hà Lập Phong và Đại diện thương mại quốc tế Lý Thành Cương; đại diện phía Mỹ là Bộ trưởng Tài chính Bessent và Đại diện Thương mại Greer. Hai bên đã ra Tuyên bố chung, mỗi bên đều giảm 91% quan thuế; Mỹ sẽ giảm thuế với Trung Quốc từ 145% xuống 30%; Trung Quốc sẽ giảm thuế đánh vào Mỹ từ 125% xuống 10%. Tuyên bố chung còn đề cập đến việc xây dựng cơ chế thương lượng và đối thoại sẽ được tiến hành cấp tập hơn trong tương lai, không chỉ làm giảm căng thẳng thương mại hai bên mà còn tạo cơ sở đi sâu hợp tác. Phía Mỹ gọi Trung Quốc là “đối tác hợp tác”, bình luận cho đây là biểu hiện của sự trọng thị của Mỹ đối với hợp tác Mỹ – Trung và ý ngyện hợp tác của Mỹ với Trung Quốc gia tăng. Kết quả này với Trung Quốc có thể được coi là sự điều chỉnh rõ ràng nhất trong chính sách quan thuế của Mỹ từ khi Trump chấp chính đến nay. Ngoài những thay đổi mang tính hợp lý hơn về chính sách quan thuế, Trump còn thực hiện một số hoạt động đối ngoại có ý nghĩa, tiêu biểu là chuyến thăm Trung Đông với việc ký với Qatar một hạng mục hợp tác khổng lồ, lên tới 1200 tỉ USD. Đây có thể là sự bắt đầu của một loạt hoạt động đối ngoại làm lành với thế giới trong tương lai.

Các động thái mới này có thể là dấu hiệu của một quá trình điều chỉnh tổng hợp các chính sách không được hoan nghênh của Trump trong gia đoạn 100 ngày chấp chính đầu tiên; nếu Trump tiếp tục theo hướng này, thực hiện những hành vi chính đáng, chắc chắn ông ta sẽ được ủng hộ; thế giới có thể sẽ quên dần những chính sách cực đoan, có độ “sát thương” cao cho thế giới và cho bản thân nước Mỹ: Donald Trump sẽ có điều kiện để thực hiện các ý tưởng vốn mang tính chính đáng của mình, làm cho nước Mỹ vẫn giữ được vị thế cường quốc hàng đầu của thế giới.■

Tùng Lâm

BÌNH LUẬN

BÀI VIẾT LIÊN QUAN