Các Đại học tốp đầu đều là một thế giới khoa học thu nhỏ, có lịch sử hàng trăm năm tuổi, lấy số lượng nhà khoa học, công trình nghiên cứu đăng tải trên các Tạp chí quốc tế là một trong những tiêu chí để đánh giá chất lượng cũng như xếp thứ hạng. Danh tiếng và uy tín phải trải qua chiều dài lịch sử mới đạt được. Vì vậy khởi nghiệp trong lĩnh vực giáo dục đại học rất khó, tới mức gần như không tưởng.
VinUniversity chọn đi con đường đầy thách thức này từ năm 2018: khởi nghiệp trong lĩnh vực giáo dục đại học. Thời gian rất ngắn vậy mà thương hiệu VinUni đã tương đối mạnh tới mức ngay cả những người quan tâm tới trường cũng “quên mất” là lễ khai giảng đầu tiên của trường mới diễn ra vào tháng 10/2020. Và năm tới, ngôi trường mới có lứa sinh viên đầu tiên tốt nghiệp.
Một ngày đầu tháng 10, nhiều phụ huynh đưa con tới lễ khai giảng năm học mới của trường. Đi vào khuôn viên kiến trúc Gothic rộng 23ha của trường với nhiều cột đá trắng cao vút lên và rất nhiều cây xanh, ai đó sẽ liên tưởng như đang đi trong những thiết chế đại học danh tiếng ở Anh, Mỹ. Lễ khai giảng của VinUni cũng rất gần với cách mở đầu năm học của các Đại học phương Tây. Ngôi trường đủ nhỏ để các sinh viên mới và tập thể tất cả giảng viên đều diễu hành qua sân khấu, và trưởng từng phân khoa giới thiệu tất cả các sinh viên mới với Chủ tịch và Hiệu trưởng nhà trường.
Các phát biểu của lãnh đạo VinUni đều ngắn gọn. Chủ tịch VinUni, TS. Lê Mai Lan tự hào tổng kết thành tựu của năm học 2022-2023 trong đó nhấn mạnh: (1) VinUni trở thành trường đại học trẻ tuổi nhất trong lịch sử các đại học châu Á – Thái Bình Dương đạt chứng nhận QS 4 sao toàn diện và có tới 7 tiêu chí đã đạt chuẩn 5 sao. (2) Viện Khoa học sức khỏe của VinUni chính thức trở thành cơ sở đào tạo y khoa đầu tiên của Việt Nam đạt chuẩn kiểm định quốc tế ACGME-I của Hội đồng Kiểm định chất lượng Quốc tế các Chương trình Giáo dục Y khoa sau đại học Hoa Kỳ. (3) Những sinh viên đầu tiên của VinUni đã chính thức chinh phục bậc học Thạc sĩ tại các trường danh giá nhất nước Mỹ như Cornell và U Penn. (4) VinUni đã trở thành điểm đến, thu hút và kết nối trí tuệ của hàng trăm học giả danh tiếng, trong đó có cả các nhà khoa học đạt giải Nobel, giải VinFuture.
Bất ngờ nhất của toàn bộ lễ khai giảng là khi Hiệu trưởng mới của trường, GS. David Bangsberg công khai địa chỉ email trên màn hình chính để sinh viên liên lạc hẹn cà phê mỗi buổi sáng với ông. Ông Bangsberg muốn trò chuyện và lắng nghe khát vọng của họ. Đây là điều có lẽ chỉ có ở một Đại học khởi nghiệp như VinUni, khi một giáo sư danh giá từng học ở trường y Johns Hopkins, Columbia và UC San Francisco cũng như giảng dạy y khoa bậc cao tại Harvard sẵn lòng dành thời gian cho từng sinh viên, để thấu hiểu và hướng dẫn họ.
Tính từ thời điểm Thủ tướng ký quyết định thành lập cuối năm 2019, VinUni mới chỉ bốn tuổi. Nếu tính từ lễ khai giảng đầu tiên, VinUni mới lên ba. Nhưng VinUni không hẳn đã là “em bé” như tuổi đời của nó. Điểm mạnh của VinUni chính là ở chỗ từ khi chưa ra đời, tổ chức đã ý thức được rằng để cất cánh lên trời cao phải bay từ vai những người khổng lồ, và phải là người khổng lồ thực sự chứ không phải “tầm trung”. Vingroup ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với hai Đại học Mỹ, Cornell và Pennsylvania (UPenn) từ năm 2018, trước thời điểm VinUni ra mắt. Thu hút được 2 trong số 8 trường Đại học hàng đầu Hoa Kỳ thuộc nhóm Ivy League vào cùng dựng trường khiến VinUni có sự già dặn đặc biệt so với tuổi đời của nó.
Bà Lê Mai Lan, Chủ tịch VinUni đã chia sẻ sự tự tin về khả năng đạt chuẩn quốc tế ở mức cao nhất của VinUni. Bà cho biết: “Toàn bộ chương trình đào tạo của VinUni được Cornell và UPenn hỗ trợ xây dựng” từ “thiết kế chuẩn đầu ra đầu vào, khung chương trình, phương pháp, thậm chí xuống đến cả giáo trình đào tạo và tài liệu tham khảo”. Vì thế, năm nay, tỷ lệ sinh viên năm 3 của VinUni được nhận vào học Thạc sĩ về kỹ thuật – khoa học máy tính của trường Đại học hàng đầu Hoa Kỳ UPenn là 50%. Tỉ lệ này là đặc biệt ấn tượng nếu xét tới mức độ cạnh tranh khốc liệt để có thể được nhận vào những trường Ivy League của Mỹ.
Sinh viên và phụ huynh lựa chọn VinUni một phần bởi một bầu trời cơ hội ngôi trường có thể mở ra đối với người trẻ. Đó cũng là chủ đề của lễ Khai giảng năm học mới 2023 của VinUni: “Chinh phục những chân trời mới”. Chủ đề này sẽ rất hiếm gặp ở những thiết chế Đại học hàng trăm năm tuổi. Chinh phục những miền đất mới là tinh thần của những nhà khởi nghiệp và VinUni vẫn giữ DNA khởi nghiệp trong dòng máu của mình. Bà Lê Mai Lan đã tổng kết điều đó trong bài phát biểu tại lễ Khai giảng: “Những nỗ lực không ngừng nghỉ không những là tiền đề cho thành công mà còn dần định hình văn hóa của trường đại học và bản sắc của người VinUni. Có ước mơ, dám nghĩ lớn là giá trị khiến người VinUni khác biệt. Ham học hỏi, thích ứng nhanh là giá trị khiến người VinUni thành công. Dám thất bại, không bao giờ từ bỏ là giá trị khiến người VinUni mạnh mẽ”.
Tinh thần khởi nghiệp này đã kiến lập VinUni từ khi thai nghén, trong những ngày đông lạnh tuyết trắng ở Mỹ để thuyết phục các trường tốp đầu Hoa Kỳ vào Việt Nam giúp xây dựng Đại học. Tinh thần khởi nghiệp này vẫn chảy trong huyết quản VinUni, nâng đỡ cho một Đại học Việt Nam còn rất trẻ nhưng kiên quyết tìm con đường chinh phục những chân trời mời, như chính tinh thần của mỗi sinh viên và giảng viên lựa chọn gắn bó với nó.■
Lê Duy
(Theo Tạp chí Phương Đông)
